එකට කෑවත් අහවල් එක වෙනස්......!

මේ කතාව කොතනින් කොහොම පටන් ගන්නවාදැයි මම නොදනිමි. මේ වෙලාවේ පැහැදිලිව මේක කීමටත් හරි මානසිකත්වයක් නොමැත. ඒත් කෙසේ හෝ ලිවිය යුතුය. මම ඔහේ ලියාගෙන යමි. කියවන ඔබ ඔහේ කියවාගෙන යන්න. මුල මැද අග මට හොයාගන්න බැරි වුනත් මම ඔහේ ලියාගෙන යමි. 

මීට අවුරුදු එක හමාරකට පෙර මම මුලින්ම ගෙදරින් පිට නැවතුනෙමි. ඒ බෝඩිමකය. ජීවිතේ තවත් එක් පරිච්ඡේදයක් ඇරඹෙන්නේ එතැන් සිටය. ඉස්ඉස්සෙල්ලාම ගෙදරින් පිට නැවතී තමන්ගේ වැඩ තනියම කරගෙන, ලැබෙන මුදල් අරපරෙස්සමෙන් වියදම් කරගෙන ජීවත්වීම ලේසි පහසු නැත. අම්මා තාත්තා ඉන්නේ සෑහෙන දුරකය. තමාගේ ආරක්ෂාව සපයා ගත යුත්තේ තමාය. මගේ ඒ තනි නොතනියට මාත් එක්ක මුලින්ම බෝඩිමක නැවතුනේ උඹය. ඔව් ඉමාල් අයියේ උඹය. අද මේ කතාවේ ප්‍රධාන මාතෘකාවත් උඹය.  අටුවා ටීකා ටිප්පනි අවශ්‍ය නැත. මෙච්චර කාලෙකට මට හමුවූ හොදම බොක්කකි උඹ. මනුස්සකම හදුනන මනුස්සයෙකි. ඊට වඩා උඹ ගැන ඕනෑ නැත.  

කාලය ගෙවිල යනකොට අපේ බෝඩිමට තව එකා දෙන්නා එන්නට පටන් ගත්තේය. අපි එකා දෙන්නා තුන් හතර දෙනා වී අවසානයේ අටක් දක්වා බොඩිමේ සාමාජිකයින් සංඛ්‍යාව වැඩි විය. අපි අළුත් බෝඩිම් වලට ගියෙමු. නිදහසේ පාඩම් වැඩක් කර ගැනීමට සුදුසු බෝඩිමක් හොයාගෙන අපි පාඩුවේ ජීවත් වූයෙමු. හැම මාසෙකම බොඩිමේ සල්ලි ඇතුළුව කෑමට එකතු කරන මුදලින් අපි මාසයකට සරිලන කෑම ගෙනාවෙමු. අප අට දෙනාගෙන්ම හරියට කෑමක් උයන්නට පුළුවන් උනේ ඉමාල් අයියේ උඹටය. මුල් කාලේ අපි උඹේ පස්සෙන් වැටී කෑම ඉව්වෙමු. පරිප්පුයි බතකුයි හදාගෙන නිදහසේ කාගෙන ආතල් එකේ ජීවත් වුනෙමු. ටික කලකින් අපි හැමෝටම කන්න පුළුවන් තරමට කෑම වේලක් හදා ගැනීමේ හැකියාව ඇතිවිය. සතියේ දවස් හතට හත් දෙනෙක් පත්කරගෙන දවසට එකා ගානේ බත් උයාගෙන කෑවෙමු. නිදහසේ සිටියෙමු. උයන එක අමාරු වුනත් ඒ නිදහස පට්ටය.

මීලගට අද කතාවේ අනේ චරිතයය. උඹේ නම මට මෙතන කියන්නට හිතෙන්නේ නැත. ඒ මට උඹේ නම ටයිප් කරන්නට තියන අකමැත්තය. ඒ නිසා මම මෙතැන් පටන් උඹට උඹ කියාම අමතමි. උඹේ ගෙවල් පන්නිපිටියේය. නමුත් උඹ අපිත් එක්ක බෝඩිමේ එකට නතර විය. ඒ අපේ කරුමෙකටදැයි උඹේ කරුමෙකටදැයි මම නොදනිමි. එත් උඹ අපිත් එක්ක නතර විය. එකට දුක සැප බෙදාගෙන අපි හිටියෙමු. එකට පාඩම් කලෙමු. එකට අවලමේ ගියෙමු. හැම හත්තිලව්වම අපි එකට කලෙමු. අපි අට දෙනා පොඩි පවුලක් වගේම ජීවත් වුනෙමු. 

අපි හිටියේ තට්ටු තුනේ ගොඩනැගිල්ලක ඉහලම තට්ටුවේය. යට තට්ටු දෙකම රෙන්ට් කරන ආරංචිය ආ දවස් වලම උඹ ඉමාල් අයියාට කතා කලේ අපි එකතු වී පල්ලෙහා තට්ටුවේ හෝටලයක් දාමු කියාය. ඉමාල් අයියා යනු මහ ලොකුවට සල්ලි ඇති මිනිහෙකු නොවේ. ඌ උඹත් එක්ක එකතු වුනේ සහයෝගෙන් කීයක් හරි හොයාගන්නය. අපි බෝඩිමේ ඉහලම තට්ටුවෙන් දෙවත තට්ටුවට ආවේ උඹ ඒ තට්ටු දෙකම බදු ගත් නිසාය. අපේ පොරොන්දුව වූයේ අපි වෙනදා කෑමට එකතු කරන මුදල් කඩේට දීමත් කඩෙන් මාසය පුරා අපිට කෑම දීමටත්ය. මේවා බොහොම සුහද පොරොන්දුය. කට වචන පමණි. උඹ ඉමාල් අයියාට පොරොන්දු වුනේ ලාබෙන් 1/3 ක් ලබා දෙන්නය. ඒ උඹේත් උඹේ තාත්තාගේ කොටස නැතිවය. ඉමාල් අයියා පොලියට රැපියල් 100 000ක් ලබා දුන්නේය. අපි සති ගානක් මහන්සි වුනෙමු. දිවා රෑ නොබලා අපි උඹේ කඩේ දාන්න උදව් උනෙමු. ඒවා කලේ බොක්කෙ ෆිට් එකටය. නැතුව පසු ලාබ බලාගෙන නොවේය. ඒ සියල්ල අවසානයේ සුබ නැකතින් කඩේ විවෘත විය. හැමෝම සුබ පැතුවේ ඉමාල් අයියාටය. ඒ කඩේ අයිතිකාරයින්ට වඩා කඩේ තමන්ගේ කියා සිතුවේ ඉමාල් අයියාය. ඒ මේ කඩේ ගෙදර ගෙනයන්නට නොවේ. තමන්ගෙ කමටය. ඒ ඌ හිතුව හැටිය. 

කඩේ කොත්තු දැම්මේ ඉමාල් අයියාය. ආප්ප දැම්මේ ඔහුය. පරාට දැම්මේ ඔහුය. වළං හේදුවේ ඔහුය. බත් කනකොට කොත්තු ඕඩරයක් ආවාම කන බත් එක පැත්තක දමා ඌ කොත්තු දැම්මේය. මේ හැමදේම වෙනකොට කඩේ අයිතිකාර උඹ කීවේ අපිට කන්න දෙන්නෙ නෑ කියාය. අපි දෙන ගාන මදි බව කීවේය. ඒ උඹේ වෙනස් වීමේ පලමු පියවරය. අපි කතා කලෙමු. පොරොන්දු මතක් කලෙමු. අවසානයේ එකඟ විය. ඒ අපේ මාසික ගාස්තුවෙන් රුපියල් 100ක් වැඩි කරන්නටය. හරියට වැඩි කලා වගේ වෙන්නය. කමක් නැත. අපිට කෑම පාර්සල් කර උඩට එව්වේය. ඒ හොද්දක් සමග මාළුවක්ය. මම වතුර වැඩි පරිප්පුව පොස්ටුවේ කීවේ මේ කෑම ගැනය. ඒ හැම දෙයක්ම වැඩක් නැත. ඒ උඹලාගේ ජන්ම ගතියය.

දැන් කියන්නේ වෙන දෙයක් ගැනය. උඹ ඉමාල් අයියාට පොරොන්දු වුනේ කොත්තු දානවාට දවසට රුපියල් 900ක් දෙන්නය. සාමාන්‍යෙයන් කඩේක කොත්තු දාන්න රුපියල් 1000-1200ක් ගනී. මේ ගානට කැමති වුනේ යාළු කමටය. ඒ හැමදේම දැන් වෙලා ඉවරය. ඉමාල් අයියාගේ ඇස් කණ්නාඩි දෙක කැඩුණු වෙලේ ඒක හදාගන්න රුපියල් 5000ක් ඉල්ලූ විට උඹ දෙන්න බෑ කීවේය. ඒත් කමක් නැත. ඉමාල් අයියා බෝඩිම අයිතිකාර ආන්ටිගෙන් ණයට සල්ලි ඉල්ලාගෙන කණ්නාඩිය හදා ගත්තේය. ඒ සියල්ල කමක් නැත. කලින් කීවා වගේ ඒ උඹලගේ ජන්මෙ වැරැද්දය. මුල අමතක කිරීම උඹලට ලෙහෙසිය. තමන්ගේ වාසියට හැමදේම වෙනස් කර ගනී. ඒකෙනුත් කමක් නැත. අවසානයේ ඉමාල් අයියා උඹලගෙන් ඉල්ලා සිටියේ ඌ දහඩිය මහන්සියෙන් වැඩකල දේවලට වැඩ කුලීය. උඹලා කීවෙ මොනවද.....??? ඒවා දෙන්නට බෑ කීවෙය. දවසකට 900ක් දෙන්නෙ නැති බව කීවේය. 500ක් දෙන්නම් කීය. උඹ ඉමාල් අයියාට රුපියල් 67000 ගණනක් ණයය. ඒ උගේ වැටුපය. උඹ දෙන්න බෑ කීවේ ඒ වැටුපය. උඹ වගේම උඹේ තාත්තත් නරුමයෙකි. ඌ ඉමාල් අයියාගෙන් ඇහුවේ කඩේ වැඩ කරන්න කියා කීවේ කවුද කියාය. අප ගණන් බැලූ අන්දමට හෝටලයේ සෑම දිනකම සියළු වියදම් කපා හරිය පසු වැඩ කරන අයටත් කුලී ගෙවා ඉතිරි ශුද්ධ ලාබය රුපියල් 8000-10000ත් අතරය. මේච්චර හම්බ කරන උඹලා ඉමාල් අයියාගේ පඩි සල්ලි ඉල්ලූ විට සල්ලි නෑ කියයි. 

අපි දෙවන වසරේ මුල් ගාස්තුව ලෙස රුපියල් 72000ක් NIBM එකට අප ගෙවීමට සිදුවිය. ඉමාල් අයියා සිතා සිටියේ කඩේ වැඩ කල මුදලින් ඒ මුදල් ගෙවීමටය. නමුත් සියල්ල වෙනස් විය. ඔහු මුදල් ගෙව්වේ අපි එකතු කර දුන් මුදල්ය. ඒත් බාගයකි. මේ සියල්ල අවසානයේත් අපි උඹෙන් ඉල්ලුවේ වැඩ කල මහන්සියට කුලියය. උඹ දුන්නේ නැත.කඩේට වැඩට පැමිණි කිසිවෙකු සතියකට වඩා හිටියේ නැ. ඒ හැමෝම ගියේ උඹලා සමග ඉන්න බෑ කියාය. ඇත්තය උඹලා මිනිස්සු සමග ඉන්න දන්නේ නැ. කඩේට එන මිනිහෙක්ට ගෞරවයෙන් කතා කරන්න දන්නෙ නැත. උන් ඇවිත් කතා කලේ ඉමාල් අයියා සමගය. ඒ ඌ මිනිස්සු සමග ඉන්න දන්නා නිසාය. 

ඊයේ....ඔව් ඊයේ හවස අපි ආවේත් උඹලත් සමග කතා කර ප්‍රශ්ණය විසඳගන්නය. ඒත් උඹ කතා කලේ අපිට ගහන්න වාගේය. මේච්චර කල් අපිත් ඉවසන් සිටියෙමු. හැම ඉවසීමකම සීමාවක් ඇත. අපි ආයෙ ආයෙත් මුදල් ඉල්ලුවත් උඹ ආවේ අපිට ගහන්න වගේය. අපිට ගහන්න පෙර අපි ගැහුවෙමු. ඇත්ත....ඊයේ උඹට රුපියල් 250ක විතර අපි ගැහුවෙමු. හිතට තව මදිය.උඹේ තාත්තා මට පුටුවක් උස්සා ගැහුවේය. පුටුව කැඩී ගියේය. ඒ හිතේ ආවේගයටය. උඹ අපිට විරුද්දව පොලීසියේ පැමිණිල්ලක් දැමීය. මීට කලින් අපිට උඹට විරුද්දව පැමිණිලි කිරීමට තිබුණත් අපි නොකර සිටියේ උඹට අමතක වුනත් පරණ යාළුකම් අපට මතක නිසාය. අවසානයේ උඹ අපිට විරුද්දව පොලීසි ගියේය.......

අද ඉමාල් අයියාව රිමාන්ඩ් කලේය. ඒ යාළුකමට බොක්ක දීපු නිසාය. අපට කේන්ති නැත. දුකකුත් නැත. ඇත්තේ කලකිරීමකි. අපිවත් ගෙනත් ප්‍රශ්ණ කලේය. අවසානයේ ඉමාල් අයියා ඇප මත නිදහස් විය. ඒ වැරැද්දක් නොකරය. ඒකටත් කමක් නැත. දඬුවම් විඳින හැම කෙනාම වැරදිකරුවෝ නොවෙති. දැන් හැමදේම වී අවසානය.

මේ ඇඟිල්ල දික් කරන්නේ උඹටය. උඹේ හෘද සාක්ෂියටය. තට්ටු කරල බලපන් උඹේ හදවතට..මතක් කරලා බලපං ඒ කාලෙ අපි හිටිය හැටි...රෑ නිදිමරාගෙන අපි පාඩම් කලෙමු. උඹට බැරි පාඩම් කොච්චරක් ඉමාල් අයියා උඹට කියා දුන්නේද...උඹට දුකක් කරදරයක් වන විට අපි හැමෝම උඹත් සමග සිටියෙමු..ඒත් උඹ ඒක විභාගයක්වත් පාස් නැත...උඹ හැම ඒකම ෆේල්ය. අද අපි දෙවන වසරේ සිටියත් උඹට දැන් එන්න විදිහක් නැත. සමහරවිට උඹට ඊරිසියා ඇත. අපි ඒක දන්නේ නැත. ඒක දන්නේ උඹය. උඹ ක්‍රිකට් වලට ආසා කිව්ව නිසා මම දන්න තැන් වලට උඹ එක්ක ගියෙමි. උඹට ක්‍රිකට බැරි වුනත් උඹටත් තැනක් හදලා දුන්නෙමි. දැන් උඹ එව්වා දන්නේ නැත. උඹට ඒවා වැඩක් නැත. උඹ හම්බ කලේ සල්ලිය. අපි හම්බ කලේ මිනිස්සුය. කවද හරි උඹටවත් උඹේ තාත්තටවත් මලගමට කරගහන්න හතර දෙනෙක් හොයාගන්න අමාරු වනු ඇත. නමුත් සල්ලි තියන නිසා අවුලක් නැත. සියළු දේ අනිත්‍ය ලෝකේ සියල්ලම අනිත්‍යය. අපිත් හැමදාම ඉන්න ආවේ නැත. කිය කිය ආවේවත් කිය කියා යන්නේ වත් නැත. උඹලාටත් එසේමය. මේ ඉන්න ඩිංගේ මනුස්සකමෙන් මනුස්සයෙක් වගේ ජීවත් වෙන්න ඇත්නම් ඒ ඇතිය. උඹලාට හෙන ගහපං කියා මම කියන්නේ නැත. ඒත් ස්වභාවධර්මයා සහ කාලය උඹලට ජීවිතය කියාදේවි. එතකන්  සාමයෙන් ජීවත් වෙයව්.